Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753
Seniçoun(-dourounic)
Senecio doronicum
Asteraceae Compositae
Nom en français : Séneçon doronic.
Descripcioun :Aquéu seneçoun trachis, souvènt soulet, dins li pelouso roucaiouso à l'adré de mountagno. Li fueio de la baso soun espesso e bourrihudo dessouto, alor qu'aquéli de cambo soun en lanço. Se recounèis tambèn à sis enflourejado, pulèu grando que dounon d'èr à li de Doronicum. Se destrìo de la meno cousino, Senecio gerardi, que si bratèio dóu deforo soun quàsi tant grando qu'aquésti dóu dedins (fotò).
Usanço :Es uno planto vertuouso contro lou tussi, la cagagno, lou prusi (faire un emplastre après uno pougnaduro), li mau de règlo, li verme dóu quiéu e pèr lou meme endré, li moureno. Fau pamens pas en manja de trop.
Port : Erbo
Taio : 15 à 80 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Senecio
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Senecioneae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 4,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1200 à 2800
Aparado : Noun
Jun à setèmbre
Liò : Tepiero roucaiouso
- Esboudèu
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuroupo-Sud-Èst
Ref. sc. : Senecio doronicum (L.) L., 1759